Παρασκευή 21 Ιουνίου 2013
αν και εμεις προτιμουμε τα φυσικα πετρωματα και μαλιστα τα Ελληνικα ! για τα κομπολογια μας.... Το ΚεχριμπάριΕξακόσια χρόνια π.Χ. ένας Έλληνας μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος, ο Θαλής ο Μιλήσιος, έκανε μερικά από τα πρώτα επιστημονικά πειράματα. Σ' ένα από αυτά παρατήρησε ότι αν τρίψουμε κεχριμπάρι (δηλαδή απολιθωμένο ρετσίνι δέντρων) σε μετάξι ή μαλλί, αυτό παράγει σπινθήρες και αποκτά την ιδιότητα να έλκει μικρά κομμάτια χνούδι, άχυρο κ.λ.π. Την ίδια παρατήρηση με τον Θαλή έκανε και ο Αριστοτέλης, ενώ και οι δύο απέδωσαν αυτήν την ιδιότητα που έχει το κεχριμπάρι στην υπόθεση ότι ήταν έμψυχο. Ας σημειωθεί ότι ο όρος "ηλεκτρισμός" προέρχεται από τη λέξη "ήλεκτρο" που σημαίνει κεχριμπάρι. Τι είναι το κεχριμπάρι Tο κεχριμπάρι είναι μια οργανική ένωση με γενικό τύπο C10H16O. Πρόκειται για απολιθωμένη ρητίνη (ρετσίνι) κωνοφόρων δέντρων που έζησαν τουλάχιστον 30 έως και περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια πριν. Η κολλώδης ρητίνη των δέντρων, λίγο πριν καταπλακωθεί από χώμα και θάφτει, μάζευε πάνω της διάφορα υλικά όπως κλαράκια φυτών, φύλλα, άμμο καθώς και έντομα, αράχνες και αλλά μικρά ζωύφια που κόλλαγαν πάνω της και δεν μπορούσαν να ξεφύγουν. Σε πολλές περιπτώσεις το κεχριμπάρι έχει "φυλακίσει" μέσα του την τελευταία πνοή των εντομών λίγο πριν ξεψυχήσουν, ως μια θολή άλω μπροστά από το στόμα τους. Θαμμένη για εκατοντάδες αιώνες κάτω από τη γη, υπό την επίδραση διαφορετικών συνθηκών πίεσης και θερμοκρασίας από αυτών της ατμόσφαιρας, η ρητίνη σταδιακά στερεοποιείται και δημιουργεί το γνωστό μας κεχριμπάρι. Το κεχριμπάρι δεν είναι ορυκτό, είναι οργανικό υλικό και οι ιδιότητες του μελετούνται από την οργανική χημεία. Είναι μη-κρυσταλλικό υλικό, γεγονός που συνεπάγεται ότι είναι ισότροπο και δεν παρουσιάζει διανυσματικές οπτικές ιδιότητες. Ο δείκτης του είναι χαμηλός ίσος με 1.54. Είναι πολύ μαλακό (σκληρότητα 2 ½ στην κλίμακα Μohs) και το ειδικό του βάρος είναι 1,08 (1,05 έως 1,10 κατά κανόνα) είναι ελάχιστα μεγαλύτερο από αυτό του νερού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιπλέει μέσα σε ένα ποτήρι με αλατισμένο νερό (δέκα κουταλάκια του γλυκού αλάτι μέσα σε 250ml νερό είναι η κατάλληλη αναλογία για να δημιουργηθεί αλατούχο διάλυμα με ειδικό βάρος 1,12) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καθετί που επιπλέει σε αλατισμένο νερό είναι κεχριμπάρι. Εμφανίζει ρητινώδη λάμψη και χυγκωδη θραύσμα. Το κεχριμπάρι μπορεί να συναντηθεί από εντελώς διάφανο έως σχεδόν διάφανο (υποδιαφώτιστο). Σχεδόν όλα τα κεχριμπάρια περιέχουν εγκλείσματα, τα πιο συνηθισμένα των οποίων είναι οι φυσαλίδες, τα υπολείμματα φυτών (κλαράκια, φυλλαράκια κ.λ.π.), τα διάφορα ζωύφια (μύγες, μυρμήγκια, σκαθάρια, κουνούπια, αράχνες, σκορπιούς, μέλισσες, σφήκες, τερμίτες, σαρανταποδαρούσες, ακρίδες κ.λ.π.) και σε μερικές περιπτώσεις διάφορα ορυκτά (σιδηροπυρίτης, ασβεστίτης κ.λ.π.). Σε σπάνιες περιπτώσεις το κεχριμπάρι εμφανίζεται εντελώς καθαρό. Το χρώμα του μπορεί να κυμαίνεται σε όλες τις αποχρώσεις του καφέ και του κίτρινου. Συνήθεις είναι οι περιπτώσεις κεχριμπαριών με γαλαζωπό η πρασινωπό χρώμα. Μια χαρακτηριστική ιδιότητα του κεχριμπαριού είναι η ηλεκτρική του αγωγιμότητα. Αν τρίψουμε το κεχριμπάρι με ένα μάλλινο ύφασμα, αναπτύσσει αμέσως στα άκρα του ηλεκτρικά φορτία και έλκει μικρά κομματάκια χαρτιού η αλλά ελαφρά αντικείμενα. Την ίδια ιδιότητα παρουσιάζει και το πλαστικό, επομένως ο στατικός ηλεκτρισμός δεν αποτελεί ασφαλή μέθοδο διαχωρισμού. Μια άλλη ιδιότητα του κεχριμπαριού είναι ο φθορισμός του στην υπεριώδη ακτινοβολία. Κατά κανόνα τα κεχριμπάρια επιδεικνύουν ένα λευκό-γαλανό ή κιτρινωπό χρώμα στα μακρά κύματα της υπεριώδους ακτινοβολίας και παρόμοιο, ίσως και πρασινωπό, αλλά πιο αδύνατο χρώμα στα βραχέα. Αν το κεχριμπάρι έχει υποστεί επιφανειακή επεξεργασία πιθανότατα ο φθορισμός του να μην είναι ορατός. Σε μερικές εξαιρετικές περιπτώσεις ένα κεχριμπάρι μπορεί να επιδεικνύει γαλάζια, ιώδη ή πρασινωπό φθορισμό στο φως του ήλιου. Επίσης, το κεχριμπάρι δεν "ξεφλουδίζει" αν χρησιμοποιήσουμε ένα κοφτερό μαχαίρι. Αν προσπαθήσουμε να "ξεφλουδίσουμε" το κεχριμπάρι με μαχαίρι, να βγάλουμε δηλαδή μια φλοίδα από την επιφάνεια του, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να το θρυμματίσουμε σε μικροσκοπικά θραύσματα. Γενικά, το κεχριμπάρι είναι εύθρυπτο. Το κεχριμπάρι είναι κακός αγωγός της θερμότητας γι' αυτό αν το ακουμπήσουμε στα χείλη μας αφήνει μια αίσθηση ζεστασιάς. Την ίδια όμως ιδιότητα έχουν πολλές απομιμήσεις του, κυρίως τα πλαστικά, αλλά όχι το γυαλί, το οποίο είναι παγωμένο στην αφή και διαχωρίζεται αμέσως. Όταν καίγεται αναδύει μια όμορφη αρωματική μυρωδιά ρετσινιού ή μοσχολίβανου γιατί μόνο οι ρητίνες αναδύουν αυτό το άρωμα. Τα διάφορα πλαστικά αφήνουν μια στυφή, χαρακτηριστική μυρωδιά ενώ το γυαλί ή άλλες απομιμήσεις του δεν καίγονται. Με το πέρασμα του χρόνου το κεχριμπάρι οξειδώνεται και το χρώμα της επιφάνειάς του σκουραίνει. Αν θέλουμε να δούμε το πραγματικό λαμπερό του χρώμα θα πρέπει να το ξύσουμε με ένα μαχαιράκι. Που βρίσκεται Το κεχριμπάρι βρίσκεται σήμερα σε συγκεκριμένες τοποθεσίες στη γη. Η κυριότερη πηγή του είναι οι ακτές της Βαλτικής Θάλασσας (Λιθουανία, Λετονία, κ.λ.π.) και ιδιαίτερα η περιοχή του Καλίνιγκραντ της Ρωσίας. Το κεχριμπάρι της Βαλτικής συνήθως αναφέρεται ως Σοξινίτης (Sucenite). Κεχριμπάρι βρίσκουμε επίσης στη Σικελία, κατά μήκος του ποταμού Σιμέτο κοντά στην Λατάνια, που είναι γνωστό με το όνομα Σιμετίτης (Simetite), στη Ρουμανία, γνωστό με το όνομα Ρουμανίτης (Roumanite), στην περιοχή Γκαντσνσκ η Νταντζιγκ της Πολωνίας, γνωστό με το όνομα Γεδανίτης (Gedanite) αλλά και στη Βιρμανία, γνωστό με το όνομα Βιρμανίτης (Burnite). Επίσης στη Δομινικανή Δημοκρατία, στον Καναδά καθώς και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επιστήμονες ανά τον κόσμο δεν ενθαρρύνουν τη χρήση των τοπικών ονομασιών του κεχριμπαριού και προτείνουν όλα να αναφέρονται απλά ως κεχριμπάρι, ακολουθούμενα από την περιοχή προέλευσης. Σε διάφορες περιπτώσεις γινόταν εξόρυξη κεχριμπαριού στο παρελθόν, που όμως τώρα έχει σταματήσει. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι το κεχριμπάρι των αραβικών χωρών, που έχει μείνει γνωστό ως κεχριμπάρι Καχραμαν. Το Καχραμαν ήταν πολύ καλής ποιότητας αλλά εξαιρετικά εύθραυστο. | ||
